23:29 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycan ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi tərəfindən qərar qəbul edilib
23:09 / 17-04-2024
Amsterdam kütləvi turizmlə mübarizə məqsədilə yeni otellərin tikintisini qadağan edib
22:47 / 17-04-2024
Məktəblini vuran müəllimə qarşı cinayət işi açılıb
21:42 / 17-04-2024
Hindistan 1,44 milyard nəfərlə əhalinin sayına görə dünyada 1-ci yerdədir
21:38 / 17-04-2024
"Teleqraf": Konqo DR-də pandemiya potensialı olan meymun çiçəyi ştammı aşkar edilmişdir
21:32 / 17-04-2024
Yeni yardım layihəsi ABŞ prezidentini Kiyevlə təzminatla bağlı danışıqlar aparmağa məcbur edir
21:26 / 17-04-2024
Belçika və Çexiya Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqini təklif edir
19:25 / 17-04-2024
GÖMRÜK AKADEMİYASINDA DÖVLƏT GÖMRÜK KOMİTƏSİ YANINDA İCTİMAİ ŞURANIN ÜZVLƏRİ İLƏ GÖRÜŞ KEÇİRİLİB
16:30 / 17-04-2024
G7-nin yaratdığı qrupa İsveçrə daxil edilməyəcək
16:20 / 17-04-2024
Təyyarəni sahəyə endirən pilot Ural Hava Yollarından istefa verib
16:16 / 17-04-2024
Vıqovski: "Almaniyada Rusiya Federasiyasına aparıldığı hesab edilən 161 ukraynalı uşaq tapılıb
16:07 / 17-04-2024
Rəisi: "İranın zərbəsi İsraili cilovlamaq məqsədi daşıyırdı"
13:03 / 17-04-2024
Azərbaycan XİN: Paris Bakını qorxuda bilməyəcək
11:22 / 17-04-2024
Baykal gölündə hava gəmisinin batması nəticəsində iki nəfər ölüb
11:17 / 17-04-2024
Kurqan vilayətində 660-dan çox yaşayış evi və 2,3 mindən çox bağ evi su altında qalıb
11:13 / 17-04-2024
Fransa Azərbaycandakı səfirini məsləhətləşmələr üçün geri çağırıb
11:07 / 17-04-2024
Tümen vilayətində 14 yaşayış məntəqəsinin sakinləri daşqın səbəbindən təxliyə edilir
11:02 / 17-04-2024
Miqrantlar üçün rusiyalı qadınlarla uydurma nikahlar təşkil edən dəstə ifşa edilib
10:59 / 17-04-2024
Putin: "Rusiya epidemiyanın qarşısının alınması sahəsində Afrika ilə əməkdaşlıq edir"
10:46 / 17-04-2024
Omskda naməlum şəxs bank filialında partlayış törədib
23:38 / 16-04-2024
Moskvada başqa bir özəl klinikada daha iki xəstə dünyasını dəyişib
23:27 / 16-04-2024
Bayden Rusiya ilə əlaqəli gəmilərin ABŞ limanlarına girməsinə qoyulan qadağanı uzadıb
23:18 / 16-04-2024
Kadırov Alaudinovun yeni təyinatını açıqlayıb
23:10 / 16-04-2024
RAC1: Barselona azarkeşləri komandalarını daşıyan avtobusa hücum etdilər
23:04 / 16-04-2024
MAQATE müfəttişlərini müvəqqəti olaraq İrandan geri çağırır
22:41 / 16-04-2024
"Bloomberg": Makron Putini sürprizlə tutmağa çalışmaqdan əsəbiləşib
22:33 / 16-04-2024
Lukaşenko vədlərinə əməl etməyən qubernatorları həbslə hədələyib
22:28 / 16-04-2024
Rusiya yığmasının həndbolçuları ilk yoldaşlıq görüşündə Belarus yığmasına qalib gəlib
22:23 / 16-04-2024
Tokayev rus dili ətrafında isteriya oyatmağı axmaqlıq hesab edir
22:19 / 16-04-2024
"Malaqa"nın futbolçusu köynəyini azarkeşə 50 avroya verib
16:59 / 16-04-2024
PCT: Ruslar aktiv şəkildə Türkiyəyə turlar alırlar
16:54 / 16-04-2024
Olaf Şolts Si Cinpindən Rusiyaya təsir göstərməsini istəyib
16:50 / 16-04-2024
Sklifdə insan sağlamlığını bərpa edən kapsulların görünməsinə icazə verildi
16:46 / 16-04-2024
Ukrayna dəniz piyadaları Xerson vilayətində hücuma məruz qalıb
Eynşteynin heyvanların ifrat hissiyyatı haqqında əvvəllər məlum olmayan məktubu dərc edilib
Tarix: 14-05-2021 01:18 | Bölmə: Digər
Baxış sayı: 291
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-05-2021 01:18 | Bölmə: Digər
“Journal of Comparative Physiology A” nəşri Albert Eynşteynin əvvəllər məlum olmayan məktubunu dərc edib.
AZƏRTAC RİA Novosti saytına istinadla xəbər verir ki, alim məktubda arılarda və quşlarda uçuş zamanı onlara istiqamətlənmək imkanı verən xüsusi hissiyyatın mövcud olmasından danışıb. O, tezliklə elmdə heyvanların sensorikasının öyrənilməsinə əsaslanan yeni istiqamətlərin yaranacağını qabaqcadan xəbər verib.
1949-cu ildə yazılmış bu məktub ingilis mühəndisi, radarların işlənib hazırlanması ilə məşğul olan Qlin Devisə ünvanlanıb. 2011-ci ildə onun dul qadını məktubun surətini Eynşteynin öz məktub və qeydlərini vəsiyyət etdiyi Yerusəlim Yəhudi Universitetinin arxivinə verib. Sənədi Avstraliyada Melburn Kral Texnoloji Universitetindən alimlər tədqiq ediblər.
Məktubda fizik alim bildirir ki, heyvanlarda hissiyyatın tədqiqi elmdə yeni kəşflərə gətirib çıxara bilər. Həmçinin alim avstriyalı etoloq, Nobel mükafatı laureatı Karl fon Frişlə görüşündən yazır. Fon Friş arıların hissiyyat orqanlarını tədqiq edən aparıcı mütəxəssislərdən biri olub.
1949-cu ilin aprel ayında Eynşteyn Priston Universitetində fon Frişin mühazirəsini dinləyib. Mühazirədən sonrakı gün alimlər görüşüblər. Bu, rəsmən sənədləşdirilməsə də, sözügedən məktub onların ünsiyyətini təsdiq edir.
A.Eynşteynin Qlin Devisə məktubu alimin geniş elmi marağından, eləcə də fon Frişə və onun tədqiqatına maraq göstərdiyindən xəbər verir. A.Eynşteyn yazırdı ki, köçəri quşların və poçt göyərçinlərinin davranışlarının tədqiqi hələ məlum olmayan bəzi fiziki proseslərin nə vaxtsa başa düşülməsinə gətirib çıxara bilər.
Yetmiş ildən çox müddətdən sonra alimin mülahizələri təsdiqini tapıb. Belə ki, quşlar Yerin maqnit sahəsini gözlərindəki xüsusi fotoreseptorlar vasitəsilə hiss edə bilir. Həmin fotoreseptorlar planetin maqnit sahəsinin cüzi dəyişməsinə həssasdır. Bu da onlara yolunu azmadan minlərlə kilometr məsafəni qət etməyə imkan verir.
2008-ci ildə radioötürücü yerləşdirilmiş qaratoyuqların tədqiqi ilk dəfə olaraq göstərdi ki, bu quşlar maqnit kompasdan uçuş zamanı əsas istinad nöqtəsi kimi istifadə edir. Dəniz tısbağaları, itlər və arılar da planetin maqnit sahəsini hiss etmək bacarığını nümayiş etdirib. Lakin canlıların işığı və ya maqnit sahəsini hissetmə mexanizmləri bütün növlər üçün eyni deyil. Məsələn, arılar maqnit sahəsini qarın boşluğundakı reseptorlarla, quşlar və itlər isə gözdəki kriptoxrom adlandırılan fotoreseptorlarla hiss edir.
Baxış sayı: 291
Bölməyə aid digər xəbərlər